‘Met reikhalzend verlangen immers verwacht de schepping het openbaar worden van de kinderen van God. Want de schepping is aan de zinloosheid onderworpen, niet vrijwillig, maar door hem die haar daaraan onderworpen heeft, in de hoop dat ook de schepping zelf zal bevrijd worden van de slavernij van het verderf om te komen tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen God. Want wij weten dat heel de schepping gezamenlijk zucht en in barensnood verkeert tot nu toe’. Rom. 8:19-22 HSV

Hoop in de media

Het valt me op dat de media ons weinig hoopvolle toekomstperspectieven aanbieden. Of het nu gaat om de milieuproblemen, de verhouding tussen de machtsblokken in deze wereld of alle gevolgen van de coronacrisis, het zijn vaak allemaal negatieve scenario’s die ze ons schetsen. De enkele positieve verhalen die we te horen krijgen zijn de kleine verhalen: zoals mensen in de zorg die zich inzetten voor anderen, gezinnen die creatieve oplossingen zoeken om tijdens de crisis het leven anders te organiseren, alternatieve vakanties etc.

Maar waar blijft het grote perspectief op een rechtvaardige en betere wereld? Een wereld waarin de welvaart eerlijk verdeeld is, waar geen honger meer is en voor elk kind een toekomst is. In mijn jeugd waren er nog van dat soort perspectieven. Denk maar aan de droom van Martin Luther King of de visie van John F. Kennedy en het ideaal waar Mahatma Ghandi in geloofde. Natuurlijk zijn nog niet al die dromen uitgekomen, maar ze hebben wel velen geïnspireerd en hoop gegeven en anderen zijn er verder mee gaan werken.

Mijn zorgen

Dat deze hoopvolle toekomstvisie vandaag grotendeels afwezig is, geeft mij zorgen. We zijn ouders van drie dochters en we hebben vier kleinkinderen en ik zou hen dolgraag een boodschap van hoop willen geven. Ik zou hen willen laten zien dat er een weg voor hen naar het beloofde land ligt en dat er zelfs een weg door de zee mogelijk is. Want hoop geeft blijdschap en zin aan het leven. Hoop maakt dat je bereid bent om in het heden offers te brengen voor een betere toekomst. Hoop maakt dat je je leven in handen durft te nemen en je je niet lamgeslagen voelt.

Maar ik ben ook hulpverlener. Hoe kan ik mensen helpen als er geen perspectief van hoop is? Wat zeg ik tegen ouders die zich zorgen maken over hun psychotische dochter, tegen de vrouw die bang is dat haar man weer vreemd zal gaan, tegen de verlegen jongen die angst heeft om te solliciteren, tegen de man die onverwachts ontslagen is, tegen het meisje dat al voor de zoveelste keer tegen de verkeerde man is aangelopen, tegen de jongen die bang is dat hij de agressieve genen van zijn vader geërfd heeft, tegen het echtpaar dat tegen de afwijzingen en kritiek van hun familie aanbotst, tegen de student die denkt dat er geen werk voor hem zal zijn na het afstuderen. Wat zeg ik tegen hen, als er geen perspectief van hoop is.

Tenslotte ben ik ook prediker en is het mijn taak om hoop te verkondigen. Wat heeft het voor zin om u hier een half uur bezig te houden met zaken die geen hoop bieden. Sterker nog, al onze inzet is tevergeefs als er geen hoop is. Sterker nog, ik faal als prediker als ik u geen hoop geef (Rom. 15:4: door de troost die de Bijbel geeft, kunnen we de hoop vasthouden). Het is mijn taak door prediking van het Woord u hoop te geven. Als u zonder hoop naar huis gaat, is mijn prediking mislukt.

Wat is het perspectief?

Wat is dan het hoopvol toekomstperspectief waartegen wij elke kleine hoop in ons leven mogen projecteren? Welke wenkende horizon hebben we die ons helpt om de moeilijkheden van het heden te dragen? Toen ik in de tekenles op de middelbare school perspectieftekenen kreeg, moesten we eerst de horizon tekenen en vandaaruit lijnen trekken om al de rest in de juiste verhouding te kunnen plaatsen. Dat is ook wat Jezus ons leerde: eerst de hoopvolle horizon van het koninkrijk van God, dat er reeds is en tegelijk komende is. En daarbinnen plaats je al de andere dingen. Het Onze Vader is het gebed van het koninkrijk: uw naam worde geheiligd, uw koninkrijk kome en uw wil geschiedde op aarde, zoals in de hemel. In dat perspectief bidden, leven en werken we. Zo heeft de opstanding van Jezus meerdere facetten, maar het belangrijkste is dat de opstanding de garantie is van het komende koninkrijk.

Daarom moet ook het evangelie van het koninkrijk aan heel de wereld verkondigd worden en dan zal de het rijk volkomen zijn en Jezus wederkomen. Jezus heeft niet alleen ons, maar heel deze wereld vrijgekocht. Er is geen vierkante cm op deze wereld waarvan Jezus niet kan zeggen, die is van mij (Abraham Kuyper). We mogen daarom geen genoegen nemen met wetten die tegen het koninkrijk in gaan. Als we bidden dat de uitbreiding van de abortuswetgeving van tafel gaat (en tot nu toe met succes!) doen we dat, omdat deze wereld van God is. Alleen zijn wetten horen gezag te hebben. Daar heeft Martin Luther King voor gestreden: dat de gerechtigheid van de hemel op aarde zou plaatsvinden en de wetten van Amerika doordrongen zouden zijn van de gerechtigheid van God.

Jezus vraagt niet zoveel van ons. Hij houdt ons geen hele waslijst van dingen voor waaraan wij eerst moeten voldoen om met Hem mee te mogen gaan. Maar Hij vraagt voor alles: ‘Zoek eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid’ (Mat.6:33). Hij vraagt niet we perfect zijn maar dat we zouden gaan voor een missie. Een missie waarbij we de belangen van het koninkrijk van God en de gerechtigheid die daarbij hoort voorop zouden stellen in alles wat we doen. De belofte die daaruit voortvloeit is: alles krijg je bovendien.

De focus leggen op het koninkrijk kan op heel veel verschillende manieren: zorg voor de schepping, directe evangelisatie zoals bij het fietsknooppunt in Wijchmaal gebeurt, onze Alpha-cursus, de zorg voor vluchtelingen. Maar hoe we het ook doen, we doen dit omdat we in de verte de muziek van het nadere feest al horen.

De schepping wijst ons terecht

Opdat wij onze taak niet zouden verwaarlozen en het beloofde toekomstperspectief niet zouden laten vallen, heeft God ons een hulpmiddel gegeven: de schepping. De schepping die hier (in Rom. 8) beschreven wordt als een vrouw die schreeuwt bij elke wee en reikhalzend verlangt naar de geboorte van haar kind. De schepping wijst ons terecht, doet een appel op ons en zegt: Hé, het is aan jullie, bevrijd mij. Jullie zijn al vrij, maar maak ook mij vrij. Elk onrecht op deze planeet, elke klimaatramp, de smeltende ijskappen, de bosbranden en de overstromingen, ze roepen naar ons om onze bevrijdingsmissie te voltooien.

Als wij zeggen dat we ook maar armzalige schepselen zijn die ook geen vat hebben op de gebeurtenissen in deze wereld, zegt de schepping: Hoe kun je dat nu zeggen, jullie zijn vrij en jullie dragen de glorie van God. Meer nog, wij willen jullie vrijheid en jullie heerlijkheid. De kinderen van God spelen een belangrijke rol bij de bevrijding van planeet aarde. De wereld is door de mens onder de vloek gekomen en zal ook door de mens weer onder de zegen van God komen.

Vrijheid

Nu noemt dit Bijbelgedeelte twee elementen van de identiteit die wij als kinderen van het koninkrijk hebben.

Allereerst heeft de Bijbel het over onze vrijheid. We kunnen misschien nog net geloven dat God van ons houdt en Hij onze zonden vergeeft en wij later in de hemel mogen komen, maar geloven we ook dat we vrij zijn? Ik heb het idee dat veel gelovigen leven alsof er in de hemel een soort draaiboek is, waarin staat hoe wij van minuut tot minuut zouden moeten leven, denken, dagelijks doen en met wie we moeten spreken. En elke keer als we daaraan niet beantwoorden wordt er weer een aantekening in ons boek daarboven gemaakt: gefaald. Daarom zoeken veel mensen in de wereld zekerheid in bijvoorbeeld de astrologie en horoscopen. Mensen willen weten wat de bedoeling is van hun leven, uit angst om het grote geluk in hun leven mis te lopen.

Maar dan hebben we nog niet door dat God een vader is. Hij geeft u de vrijheid. Gods soevereiniteit en onze vrijheid sluiten elkaar niet uit, maar volgen uit elkaar. Hij is een vader die elke dag weer nieuwsgierig is hoe wij, zijn kinderen, het gaan doen. Hij wil weten hoe wij met onze vrijheid omgaan. Hij wil zien welke creatieve oplossingen wij voor onze problemen verzinnen, welke nieuwe uitdagingen wij aangaan en hoe origineel wij de zaken aanpakken.

En elke keer als je vrijheid ontnomen wordt door aanklachten, negatieve stemmen in jezelf, wetjes die jezelf oplegt of door de zorgen die je je maakt, dan weet je dat het de vijand is die dit veroorzaakt. Paulus heeft het over mensen die jouw vrijheid komen bespioneren omdat ze jou deze niet gunnen. Maar de grootste vijand die bang is voor jouw vrijheid, is de duivel zelf.

Vrijmoedig bidden Een van de elementen van onze vrijheid is dat wij vrijmoedig mogen bidden. Een slaaf mocht ook wel eens wat vragen aan zijn baas, maar hij wist nooit welk antwoord hij zou krijgen, maar kinderen die aan hun vader iets vragen, krijgen wat ze nodig hebben, zegt Jezus. Nu, wij zijn geen slaven meer, er is geen wet waaraan wij moeten beantwoorden om geliefd te zijn. We zijn vrij om te vragen wat we ook maar willen, zegt Jezus. Zolang je nog de mentaliteit van een slaaf hebt, zul je nooit vrijmoedig bidden en zul je niet kunnen geloven ‘wat je maar wilt’ (Joh. 15:7).

Loop daarom de troonzaal van God binnen zonder te kloppen of te bellen zoals Mavis Staples zingt (‘Don’t Knock’): Ren naar binnen, zonder angst. Je bent zijn kind en jij krijgt alle voorrang.

Heerlijkheid

Een ander element van onze nieuwe identiteit is heerlijkheid. Heerlijkheid heeft te maken met kracht, uitstraling, macht en invloed. Als Johannes verklaart dat hij de heerlijkheid van God in Jezus gezien heeft, is dat meer dan alleen Zijn liefde, maar ook Zijn macht, tekenen en wonderen. Het is tijd dat we niet alleen vrijmoedig gaan bidden maar de heerlijkheid gaan gebruiken die God ons heeft gegeven. Als Paulus de situatie van de mens zonder God beschrijft zegt hij: ‘ze missen de heerlijkheid van God’. Mijn diepste zorg voor de kerk van vandaag is dat we de heerlijkheid, de glorie van God missen. Dat we toch weer naar onszelf gaan kijken alsof die glorie iets met ons te maken heeft en met ons ons best doen. De glorie is een geschenk. Aanvaard het, je hebt het nodig het is Zijn teken van Zijn liefde en vergeving voor jou.

Als de verloren zoon thuiskomt bij zijn vader (Luk. 15), dan zegt deze: geef hem een nieuw kleed en sandalen, herstel hem in zijn waardigheid. Maar hij zegt ook: geef hem een ring. De ring die nodig is om volmacht uit te oefenen, om namens zijn vader op te treden, transacties af te kunnen sluiten. God heeft jou een ring geven, de Heilige Geest. Ontvang het, ga in die kracht en met opgeheven hoofd de wereld in. Een wereld die jaloers op jouw vrijheid is en veel van jou verwacht. En als wij het niet doen, dan zal niemand het doen, want wij hebben de volmacht en de sleutels van het koninkrijk gekregen, ga ervoor!

Juli 2020, Gerrit Houtman